CHP Lideri Özel: “Engelliler Bakanlığı kurulacak ve başında engelli bakan olacak”

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Özgür Özel, “Engelliler bakanlığı olacak ve başında engelli bakan olacak. Engellilerin; eğitime, istihdama, sağlığa ve tüm insan haklarına erişimi ve toplumsal yaşama aktif katılımı için erişilebilirlik şartı sağlanacak. İktidarımızda atanamayan öğretmen sorununu ortadan kaldıracağız ama iktidarımızın ilk bakanlar kurulu toplantımızda atama bekleyen tüm öğretmenleri atayacağız. Engellilerin sağlık hizmetine ulaşmasındaki tüm engelleri kaldırıp muayene ücreti, muayene ücreti, protez, ortez tüm ayırıcı malzemelerden katkı payı almayacağız” dedi.

CHP Genel Başkanı Özgür Özel, İzmir temasları kapsamında 31 Ocak – 2 Şubat tarihleri arasında ‘Bağımsız Yaşam Hakkı’ sloganıyla düzenlenen ‘Engellilik Çalıştayına’ katıldı. Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde gerçekleştirilen çalıştayda konuşan Özel, “Hem nitelik hem nicelik arasında partimizin yaptığı en önemli çalıştaylardan biri gerçekleştiriliyor. Bugün bir itirazı söze dönüştürmek üzere çalıştayın adı ‘Engellilik Çalıştayı’ olarak belirlenmiş. Meselenin engellilik üzerine ifade edilmesi gerekir. Üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmeyerek mağdura kusur atfeden bir iktidarla karşı karşıyayız. 3 yıl önce rakam 5 milyon 840 bin olarak açıklansa da STK’ler yaptıkları çalışmada engelli sayısının 10 milyonu aştığını söylüyor. Devlet verileri açıklarken şeffaf olmalıyken bundan çok gerilerde. Engelliler rakamlara dahi erişememek gibi bir sorunla karşı karşıya. Bugün 15 ayrı masada yapılacak olan tartışmalarda hem Türkiye’ye İzmir’den bir sorunun varlığını ve çözüm yollarını söyleyecek hem de partimizin içinde bulunduğu program hazırlama çalışmalarına katkı sağlayacak. CHP’nin 2007 yılında yazılmış o gün için hepimizin benimsediği, çalışmalarımıza ışık tutan bir programı var ancak neredeyse 10 yıl oluyor. Belki daha kısa ama daha net önümüzdeki süreçte iktidar programına evrilecek olan program çalışması içindeyiz. Bütün gölge bakanlarımız kişilerle konuşup, ilçe örgütlerimizin, meslek örgütlerinden, akademisyenlerden ve STK’lerden gelen önerileri alıp dünyadaki gelişimler ile yoğuracak. CHP olarak bütün zorluları ve ihmal edilmişler, o gün için bütün engellemelere rağmen önümüze güçlü bir yol haritası konuyor. En hassas alanlarda bu zamanda böylesine arayışın yapılması İzmir İktisat Kongresi’nin yapıldığı şehirde en kapsamlı yol haritası çıkartılıyor. “Bugün İzmir’de genel başkanlarını ağırlayacak olan iktidar partisine bu işin ayıbını bırakıyorum. Ama CHP iktidarında bırakın partizanlığı her türlü farklılığa karşı gözünü kulağını kapatmış, herkese eşit bir anlayışı buradan size onur sözü veriyorum” diye konuştu.

“Maaşlar çok geriye düşmüş”

“Övündükleri her maaşı ister altın ister simit ister somun ekmek hesabına vurursunuz vurun, maaşlar çok geriye düşmüş” diyen Özel, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Engelliler açısından durum daha da vakim. En düşük emekli maaşı 14 bin 500, asgari ücret 22 bin. Bunlarla nasıl yaşanamayacağını ya barınabileceğini ya karnını doyurabileceğini söylüyoruz, sokakta büyük bir isyan var. Bu seneki emekli maaşı 14 bin 500 sefalet maaşıyken bu sene yaşlılık aylığı 4 bin 664 TL yaşlılık aylığı alınıyor. Zam 983 TL. Günlük 16 lira, simit alsan yanına çay içemezsin. Yüzde 40-60 engelli olanların aylıklarına günlük 385 TL artış yapıldı, maaşları 3 bin 723 TL. Yüzde 70 ve üzere engelli aylığı, aylık 577 lira artarak, 5 bin 584 TL oldu günlük artış 19 TL. 18 yaş altı engellilere 3 bin 723 TL ödeniyor, artış 385 TL. Dul ve yetim aylığı 3 bin 647 TL. Bu tutarları inanın ben okumaya utanıyorum. Ama birileri bunları vermeye, söylemeye utanmıyor ve hatta ifade etmeden yeterliymişçesine rakamlar sayarak ‘Şu kadar engellemize, şu kadar yaşlımıza maaş ödüyoruz’ diyorlar. Bu yaşlının ya da ağır engellinin evinin de olmadığını düşünürsek geçinmesini bekleyen bir anlayış ile karşı karşıyayız.”

“100 engelliden 85’i istihdam dışında”

Sözlerini sürdüren Özel, “Kamuda engelli çalışan sayısı artması gerekirken 2 bin 111 engelli daha azalmış. Bunun dışında da 16 bin 148 engelli istihdamı da azalmış. 2022 yılında yapılan araştırmaya göre; 100 engelliden 85’i istihdam dışında. Avrupa’da ise engellilerin yüzde 71’i dışlanmadan çalışırken Türkiye’de engellilerin yüzde 77’si sorun yaşıyor. CHP olarak üzerimize düşenleri yapma noktasında irademizi biliyorsunuz. Türkiye’nin engelli dostu olmakla övündüğümüz, belediye başkanlarının üzerine titrediği engelsiz şehir olma yolundaki İzmir’deyiz. Bu sene tüzüğümüzde engelli kotası koyduk ve bir ağır engelli bireyin liste başı olmasını, rakamın birle kalmamasını istedik. Engellilerin meclise gelip konuşmak yerine kendi haklarını koruduğu, kendi yasalarını yaptığı bir süreci ümit ediyoruz. Engelli örgütlerinden de iktidar olduğumuzda sorunları doğrudan kendiniz dile getireceğiniz vekiller olacağını şimdiden söylüyorum” şeklinde ifade etti.

“Engelliler Bakanlığı ve başında engelli bakan olacak”

“Meclis’te CHP’nin çoğunluğu olduğunda ve CHP’li cumhurbaşkanı, Türkiye İttifakı’nın bakanları olduğunda biz bu ülkenin önüne ne koyacağız?” diye ifadelere yer veren Özel, engellilerin sorun ve taleplerinin fakrında olduklarına değindi. Özel, “Fakat bu farkındalığın kamuya yansıması için güçlü bütçesi olan engelliler bakanlığı olacak ve başında engelli bakan olacak. Engelli bireylerin bağımsız bireyler olarak yardım değil hak öznesi olduğu gerçeği kabul edilerek bütün adımlar ona göre atılacak. Engellilerin; eğitime, istihdama, sağlığa ve tüm insan haklarına erişimi ve toplumsal yaşama aktif katılımı için erişilebilirlik şartları sağlanacak. Özel gereksinimli çocuklarımızın örgün eğitim dışında aldıkları rehabilitasyon hizmetleri haftada en az 40 saat olacak. Özel eğitim kurumlarının öğretmenlerinin ücretlerine devlet desteği verilecek, maaşları arttırılacak ve tazminat hakkı tanınacak. 0-12 yaş öğrencilerin saatleri 8+4 saat gibi kabul edilemez bir noktadan en az 20 saate çıkartılacak. 2024 yılında engelli öğretmenlerin ataması yapmadılar. 2 bin 500 engelli öğretmen atanma bekliyor. İktidarımızda atanamayan öğretmen sorununu ortadan kaldıracağız ama iktidarımızın ilk bakanlar kurulu toplantımızda atama bekleyen tüm öğretmenleri atayacağız. Engelli haklarından yararlanmak için çağ dışı düzenlemeler ile az yüzde 40 vücut fonksiyon kaybı aranma uygulamasına ilk bakanlar kurulu toplantısında son vereceğiz ve bir ayda gerekli yasal düzenlemeyi yapacağız. Bugünkü sosyal destek sistemi yerine, aylık engelli ödeneği şeklinde sosyal destek sistemine geçilecek. Engellilerin sağlık hizmetine ulaşmasındaki tüm engelleri kaldırıp muayene ücreti, muayene ücreti, protez, ortez tüm ayırıcı malzemelerden katkı payı almayacağız” diye vurguladı.

“Otizm Eylem Planı’nı hayata geçireceğiz”

2018 yılında STK’ler ile tüm partilerin katkılarıyla hazırlanan ancak rafa kaldırılan Otizm Eylem Planı’nı hızla yaşama geçireceklerini kaydeden Özel, “Engelli ayrıkları ve evde bakım ayrıkları yeniden hesaplanacak. Çoğunluğu sosyal güvencesiz yoksul kadınlardan oluşan vatandaşlarımıza ödenen evde bakım parası net asgari cüret düzeyine çıkartılacak. Engelliler haftasında ödenmek üzere her yıl seyyanen net asgari ücret tutarında hem engelliler eve evde bakım yardımından faydalananlara ödeme yapılacak. Bu ifade ettiklerim ve 15 masada belirlenen ne varsa hepsini en kısa sürede hayata geçireceğiz. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Kimsesizlerin kimsesi’ olsun diye kurduğu Cumhuriyet’in kimseyi geride bırakmasına izin vermeyeceğiz” açıklamalarına yer verdi.

Özel, son olarak çalıştaydaki engellilerle ilgili konuların önüne geçmemesi için gündelik siyasete girmeyeceğini de vurguladı.

CHP İzmir İl Başkanı Şenol Aslanoğlu da “Engellilerin yaşadığı sorunlar hepimizin ortak meselesi. Biz CHP’liler hiçbir yurttaşımızı geride bırakmayan bir düzenin mümkün olduğuna inanıyoruz. CHP olarak bu sorunları biz çözeceğiz. Engelli vatandaşların, sosyal hayatta, kamu ve özel kurumlarda maruz bırakıldığı ayrımcılığa biz son vereceğiz. Engelsiz bir Türkiye hayalinin çok uzakta olmadığına inanın. Hep birlikte engelleri birer birer kaldıracağız. Evlatlarınız için gözünüzün arkada kalmadığı iktidarı hep birlikte kuracağız” diye konuştu.

“1.3 milyar kişi engelli birey”

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, “önümüzdeki ilk genel seçimde iktidar olacağımıza yürekten inanıyoruz. Ülkemizde her türlü mağduriyeti, dezavantajı yaşayan kesimlere çözümler üretmek için kendimize yık haritası çizmek zorunda hissediyoruz. Bu alanlardan birisi engellilik. Yalnızca tıbbi değil aynı zamanda sosyal bir eşitlik ve insan hakları meselesi olarak ele almak gerekir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 16’sı engelli bireylerden oluşmaktadır. 1,3 milyar kişi engelli birey. Her 6 insandan birinin engelli olduğu anlamına gelir. Her 3 aileden 1’inde engelli birey yaşamaktadır. Daha kapsayıcı politikalar geliştirmek zorunlu hale gelmektedir” şeklinde ifade etti.

“Türkiye’de 4 milyon 882 bin 481 kişinin engelli olduğu raporlanmıştır”

Sözlerini sürdüren Tugay, şunları kaydetti:

“Türkiye’de engelli bireylerin nüfusa oranı, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 2011 yılında yapılan araştırmasına göre yüzde 6,9 olarak belirlenmiş ve 4 milyon 882 bin 481 kişinin engelli olduğu raporlanmıştır. Bu veri engelli vatandaşların nüfus içerisinde yer alan sayılarını tespit etmeye yönelik son araştırmadır. Bu araştırmadan sonra Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yürütülen Ulusal Engelli Veri Sistemi verileri yayımlanmaya devam etmiştir. Ancak bu verilerde görülmektedir ki yalnızca kurumlara başvuru yapmış olan kişilerin verisi tutulmaktadır. Bu sebeple 2025 yılında Türkiye’de yer alan engelli vatandaşların sayısına ve istatistiğine dair kesin veriler elimizde bulunmamaktadır. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın son olarak Nisan 2023’de yayımlamış olduğu Ulusal Engelli Veri Sistemi’nde Türkiye’de yaşamakta olan ve kurumlara başvuru yapmış olan kişi sayısı 2 milyon 511 bin 950’dir. TÜİK tarafından hesaplanan yüzde 6,9 oranının dünyaya göre düşük olduğu düşünüldüğünde bile belirlenen nüfusun yarısı Türkiye’de kurumlara başvuru yapıp hizmet talep etmemiştir. Ülkemizde 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanmış olan Kahramanmaraş merkezli deprem de bu afetlerden birdir.”

“Bize verilen görevler öncelikli çalışacağımız konular olacak”

Engellilerle ilgili tüm verilerin, engelli bireylerin yalnızca sağlık hizmetlerine değil; eğitim, istihdam, sosyal hizmetler ve erişilebilir kent politikalarına da daha fazla ihtiyaç duyduğunu ortaya koymakta olduğundan bahseden Tugay, “Engelli bireylerin toplumsal yaşama tam ve eşit katılımını sağlamak, yalnızca bireysel sorumluluklarla değil, kamu politikaları ve yerel yönetimlerin aktif desteğiyle mümkün olacaktır. Engellilik ve yoksulluk karşılıklı olarak birbirini etkileyen ve besleyen iki durumdur, bu sebeple engelli kişiler için sağlıkta eşitlik başta olmak üzere eşit insan haklarını öncelendirmek bir insan hakları meselesi ve aynı zamanda bir kalkınma önceliğidir. Bu çalıştayda bize verilen görevler öncelikli olarak çalışacağımız konular olacaktır” açıklamalarında bulundu.

“En büyük engel yoksulluk, bağımlı yaşamak zorunda olmak”

CHP Aile ve Sosyal Hizmetlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Aylin Nazlıaka ise “Biz sevgi dilencisi değiliz. Biz hak temelli politikalara ihtiyaç duyuyoruz. Bizim için en büyük engel yoksulluk, bağımlı yaşamak zorunda olmak. Engelli birey değil engellenen birey vardır. O yüzde çalıştayın ismini ‘Engellilik Çalıştayı’ koyduk. Engellilik, bireylerin engelinden ziyade toplumun engelli bireylere nasıl yaklaştığı ve sunduğu imkanlarla doğrudan seyreder. Engellilik sadece bireysel değil aynı zamanda toplumsal meseledir. Üzerimize düşeni yapmak için hep birlikte çalışıyoruz. Genel başkanımız 3 Aralık Dünya Engelliler Günü’nde ilk defa bir siyasi parti lideri, Ulu Önderimiz Atatürk’ü ziyaret etti. İzmir eşitliğin, adalet mücadelesinin ve engelli dostu bir kenttir. Her gün bu alanda çalımalar yapıyoruz. Sorunu yaşayanlarla bir araya geliyoruz. TBMM’de gerekli itirazları yapıp çözüm önerileri sunuyoruz. STK’larla, konfederasyonlarla olan bağlarımızı sıkılaştırıyoruz. Etkinliğimizi özel bir günde değil bugün gerçekleştirmek istedik. Her günü özel kılmak istiyoruz. Engellilerin, yılın belirli bir günü anılmasını reddediyoruz” diye vurguladı.

“Engelli haklarından tasarruf olmaz”

AK Parti iktidarının, engelli vatandaşları, ‘isyan sesi yükseldiğinde gönülleri alınması gereken kesim’ olarak gördüğünü söyleyen Nazlıaka, sözlerine şöyle devam etti:

“Önyargılar engelli bireye yönelik acıma durumda bakılması, aileyi de bireyi de üzüyor. Aileler çoğu zaman çocuğumun geleceği ne olacak sorusuyla baş başa kalıyor. Bakanlık tarafından engellilere sunulan destekler lütuf olarak sunuluyor. Engelli haklarından tasarruf olmaz. Tasarruf yapacaksanız saraydan başlayın. Eğitim ve istihdam engellilerin en zorlandığı iki alan.”

Programa, CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in yanı sıra; CHP Aile ve Sosyal Hizmetlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Aylin Nazlıaka, CHP Parti Sözcüsü Deniz Yücel, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, CHP İzmir İl Başkanı Şenol Aslanoğlu, milletvekilleri, il ve ilçe belediye başkanları, engelli vatandaşlar ve partililer katıldı. – İZMİR