Yıllarca ABD ordusu, FBI ve CIA çalışanını eğiten David J. Lieberman, sosyopatların bir kişinin hayatına ziyan verebileceğini belirtti. Uzmana nazaran bir sosyopatı fark etmek, psikopatı fark etmekten daha sıkıntı olabilir.
Psikopatlar daha manipülatif olma eğiliminde olurken, işledikleri cürümlerde riski en aza indiriyor. Sosyopatlar çoklukla daha sistemsiz ve öfkeye yatkın.
Independent Türkçe’nin aktardığı habere göre; psikoterapist, bu bireylerin ilerleyen vakitlerde daha tehlikeli olduğunu söz etti.
1. DOĞRUYU YANLIŞI UMURSAMIYORLAR
Bir sosyopat için kendi çıkarlarına en uygunu, hakikat oluyor. Çıkarlarına âlâ hizmet ediyorsa, hareketlerini baştan aşağı haklı görüyorlar. Bu, sosyopatların kim incinirse incinsin pişmanlık duymadığı ve telaş duymadan hareket ettiği manasına geliyor.
2. KİŞİLİKLERİ BAĞ KURMAK VE MANİPÜLASYON ÜZERİNE ŞEKİLLENMİŞTİR
Lieberman, sosyopatların kişiliklerinin, bağ kurmak ve manipüle etmek ismine bağa girmek ve büyülemek için şekillendiğini söyledi. Kimi sosyopatlar dürtü denetiminden mahrum olurken bağımlılık yapan, kendine ziyan veren kimi davranışlar ve alışkanlıklardan mustarip.
Ancak geleceğe yatırım yaparak alacağı zevki erteleyebilenler de var. Lieberman, titiz ve gösterişli oldukları için bu sosyopatları “en tehlikelileri” diye niteledi:
“Genellikle son derece uygun bir birinci izlenim bırakırlar ve sıcak, empatik ve hatta fedakar görülürler.”
3. DÜRÜST OLMAYA ÇALIŞIRKEN YAKALANABİLİRLER
Lieberman şu örneği verdi:
“Bir sosyopat, kulağa bozuk bir plak üzere gelebilir ve gerçeği satma teşebbüsünde mutlak sözler kullanabilir. Örneğin, ‘Yüzde 100 hatalı değilim’ yahut ‘Bunu asla yapmayacağıma kelam veriyorum’ üzere.”
4. SİZİ NASIL ÖFKELENDİREBİLECEKLERİNİ BİLİRLER
Psikoterapist, sosyopatların bir bağda denetimi ele geçirmek için “doğru ruhsal düğmelere nasıl basılacağını” bildiğini kaydetti. Bu şahıslar, karşısındakiyle biraz ahenk sağladığında onun duygusal istikrarını bozmaya çalışır.
Bu yüzden sosyopatlar, kestirim edilemez olmayı sevdiğini söyledi:
“Bazen sağı solu belirli olmamak üzere davranışları, muhakkak bir bozukluktan dolayı. Öbür zamanlardaysa büsbütün taktik.”
5. DENETİMİ KAYBEDİNCE EN BERBAT YÜZLERİ GÖRÜNÜR
Sosyopatların en makus eğilimleri, karşısındakinin üzerinde denetimi kaybettiğini hissettiğinde ortaya çıkıyor. Bir sosyopat, onun “itaatkar” olmadığını öğrendiğinde taarruz moduna geçiyor. Lieberman, sosyopatın karşısındakiyle ilgili her türlü suçlamayı hem o bireye hem de onun tanıdıklarına yöneltebileceğini vurguladı.
6. DÜZMECE ALÇAKGÖNÜLLÜLÜK
Sosyopatlar kendilerini uysal ve alçakgönüllü kisvesi altında “büyük tevazu” gösterebilir. Fakat Lieberman, bunun “sadece diğer bir maske” olduğunu söyledi. Bunu yakalamadaki ipucu, sosyopatların çoka kaçmaları.
LİEBERMAN’DAN TAVSİYELER
Bu işaretlerin yardımcı olabileceğini lakin genel geçer olmadığını vurgulayan psikoterapist, sosyopatla karşılaşan şahıslara birtakım tavsiyeler verdi.
- Sosyopatla alenen fikir ayrılığına düşmekten kaçının. Bu aşağılanmaya yol açabilir. Utanmalarına sebep olan rastgele bir kelam yahut aksiyon, çok derin yaralara neden olabilir. Bunlar, önemli yansıları tetikleyebilir.
- Onlara sosyopat demeyin. Kendinizi, bağlantıdan ayırmak için ağır ağır çabalayın.
- Hayatınızda bir sosyopatın olması çok zorlayıcı olabilir. Kendinizi soyutlanmış hissedebilirsiniz. Bu nedenle bir terapistle görüşmeyi düşünün.